Neurologie en darmgezondheid: de darm-brein connectie

Nooit gedacht dat ik me zou gaan verdiepen in darmfunctie en ontlasting. Ik ben niet voor niets neuroloog geworden.

Maar ik kan er niet meer omheen. Er zijn steeds meer aanwijzingen dat de darmen en de samenstelling van het darm microbioom een aantal neurologische aandoeningen kunnen beïnvloeden. Of misschien zelfs wel een factor zijn in het ontstaan ervan.

Wat is het darm microbioom?

In je dikke darm draag je zo’n 1.5-2 kg aan verschillende bacteriën met je mee. Vroeger noemden we dat  “darmflora”, als een neutraal en niet zo interessant gegeven. Inmiddels weten we dat deze darmflora uit goede maar ook uit schadelijke bacteriën en andere micro-organismen (bv schimmels) kan bestaan. “Good guys” en “bad guys” dus. De “good guys” zijn belangrijke poortwachters en controleurs van de gezondheid van de “gastheer of -vrouw” (wijzelf dus). De “bad guys” zijn ongunstig voor de gezondheid.

Darmgezondheid is belangrijk bij b.v. de ziekte van Parkinson, MS, migraine en ziekte van Alzheimer, maar hoe zit dat precies?

• De darmwand is rijk voorzien van een gevoelig netwerk aan zenuwen. Er is heen en weer communicatie tussen darm en hersenen: het is echt tweerichtingsverkeer.

• De samenstelling van je darm microbioom krijgt vrij snel (weken tot maanden) na je geboorte vorm, maar wordt daarna door veel dingen beïnvloed: door wat je eet en drinkt, en door wat je aan medicijnen (bv antibiotica, prednison) binnenkrijgt etc.

Bij een gezond microbioom zijn er een aantal belangrijke processen in je darmen goed op orde:

• Je eigen bacteriën zijn in feite poortwachters: indringers worden tijdig herkend en onschadelijk gemaakt.
• Ze helpen met verteren en opnemen van voedingsstoffen, vitamines en mineralen
• Ze maken ook bouwstenen voor hormonen en voor neurotransmitters zoals serotonine en dopamine.
• En ze zorgen dat er een mooie slijmvlieslaag over de darmwand ligt, die het lichaam beschermt tegen naar binnen lekken van ziekteverwekkers en giftige stoffen.

Bij een ongezond microbioom heb je te veel “bad guys” en/of een te eentonige samenstelling. Dan wordt je gevoeliger voor infecties, én voor intoleranties. Je. Er kan een tekort ontstaan aan vitamines en mineralen, en je hormoonhuishouding krijgt het moeilijk. Bij een lekkende darmwand kunnen ongewenste bacteriën en giftige stoffen makkelijker in je bloed terecht komen. Je hormoonbalans raakt in de war, toxische stoffen kunnen schade aanrichten en het lichaam komt in een chronische staat van (laag-gradige) ontsteking. Dat geeft bijvoorbeeld ook een hogere kans op suikerziekte, hart- en vaatziekten en auto-immuunaandoeningen.

Wat kan je zelf in ieder geval doen voor optimale darmgezondheid?

• Eet niet te veel
• Eet niet te vaak: streef naar 3-4 eetmomenten per dag. Bacteriën kunnen dan ook ander werk doen dan alleen voedsel verteren.
• Eet vezelrijk en gevarieerd (m.n. véél groente, fruit, volkoren producten)
• Gefermenteerde producten (bv kefir, zuurkool ) stimuleren de “good guys”
• Eet niet te veel (rood) vlees
• Eet weinig “snelle suikers” (snoep, koek, frisdrank)
• Eet zo min mogelijk bewerkt eten (pakjes/zakjes, bewerkt vlees e.d.)
• Drink niet te veel alcohol
• Wees waar mogelijk zuinig met antibiotica en neem bij antibiotica ook probiotica
• Beweeg genoeg (dagelijks wandelen en fietsen is al mooi)

Er zijn inmiddels heel veel boeken over de darm-brein connectie geschreven. Ik vind zelf het boekje van Giulia Enders (De mooie voedselmachine) heel verhelderend en amusant.

Als je veel buikklachten hebt of in geval van ziekte wilt weten of jouw darmgezondheid goed is dan is microbioom (dus poep-) analyse tegenwoordig mogelijk.

In mijn praktijk “het Huis van M” bied ik luisterruimte en ben ik medische vraagbaak en sparringpartner voor mensen wiens leven overhoop ligt door ziekte. Voor wie ziek is en wil werken aan gezondheid is aandacht voor voeding en microbioom ook mogelijk. Op mijn website www.hethuisvanm.nl kun je hier meer over lezen én vind je boekentips met een korte beschrijving. Boeken voor inspiratie en aanmoediging.